Çadır kentten izlenim




**2 Bin Ezidinin kaldığı Beşiri-Uğurca (Qorix) köyündeki çadır kentte yaşama ‘merhaba’ diyen bebeklere ‘Batman’ ve ‘Uğurca’ yerleşim birimlerinin adını veren Ezidi aileler; “Bu topraklar bizi sahiplendi. Ev sahipliği yaptı. Bir süre sonra ayrılsak bile çocuklarımız buraları bize hep hatırlatacaklar” diyorlar…


“ÇADIR KENT BİZİ BİRBİRİMİZE YAKINLAŞTIRDI”
1980 Darbesine kadar 5 ila 10 bin arasında Ezidinin yaşadığı Batman’ın Beşiri ilçesine bağlı Ezidilerin yerleşim birimleri, son üç ayda eski şen günlerine döndü. Altı ay öncesine kadar 150 Ezidi’nin yaşadığı Beşiri’nin 20 köy ile mezrasında bin, Uğurca (Qorix) köyündeki çadır kentte ise iki bin Ezidi yaşıyor.
Batman Belediyesi, nüfusu yedi aileye düşen Uğurca (Qorix) köyündeki 10 bin dönümlük alana çadır kent kazandırmış. Buraya yerleşen iki bin aile, yaşama tutunmayı başarmış… Şengal bölgesindeki sıcak haberleri cep telefonlarından takip eden Ezidilerin bir diğer kulağı ise Batman’dan gelecek gıda, giyim ve ev eşyası malzemesinde.
Yağışlı havalar Ezidileri sıkıntıya sokmuş.
Köyün hemen girişindeki çadır kentin sorumluluğunu gönüllü olarak üstlenen Batman eski İl Genel Meclis üyesi Sıddık Toptaş’ın, insani yardımlarda gösterdiği duyarlılığına dikkat çeken Ezidilerin ileri gelenlerinden Kenan Gürol, Miço Xuda da ve Hüseyin Sivik, bağdaş kurdukları çadır kentin ortasında anlatıyorlar;
“Yaklaşık 1.5 aydır çadır kentteyiz. Çoğumuz Şengal bölgesinden geldik. Şengal, Irak’ta geniş bir bölge. Farklı yerleşim yerlerinde oturuyorduk. IŞİD’in saldırısı sırasında elde avuçta ne varsa bıraktığımız gibi kendimizi burada bulduk. Başta Batman Belediyesi olmak üzere STK temsilcileri ile hayırseverlere minnettarız. Çadır kent Ezidileri birbirine daha da yakınlaştırdı. Şengal bölgesinde birbirimizden uzaktık, burada tanıştık. Cep telefonlarından Şengal’le ilgili haberleri dakika dakika öğreniyoruz. Oralar kolay kolay normale dönmez. Çünkü IŞİD girdiği her yeri yıkıyor, talan ediyor. Kendimizi burada çok daha rahat hissediyoruz.”


5 BİN EZİDİ KAYIP
IŞİD’in Şengal bölgesine saldırdığında büyük panik yaşadıklarını söylüyor Ezidilerin mirlerinden Pir Kenan Gürol;
“IŞİD çeteleri önce kadın ve kızlarımızı zorla götürdü. 4 Bine yakın kadın ve kızımızı kendilerine cariye olarak alan IŞİD, yüzlerce insanımızı öldürdü, katletti. Beş bin civarında Ezidi Şengal dağında kayboldu. O bölge kolay kolay düzelmez. Ezidilerin birçok yerleşim birimi IŞİD çetelerinin elinde. Tek-tük Ezidi köyü PYD güçleri sayesinde duruyor. Çoğu Ezidi IŞİD korkusundan Türkiye’ye sığındı. Oralar normalleşmeyene kadar bir daha da dönüş düşünmüyoruz. Burada aç kalmaya razıyız. Fakat oraya artık gitme gibi bir planımız şimdilik yok.”




“AVRUPA’DAKİ EZİDİLER FOTOĞRAF ÇEKİYOR”
Zor şartlar altında geldikleri Türkiye’nin sıcak bölgesinde, bir dönemler Ezidilerin ata topraklarıyla buluşmaktan büyük bir keyif duyduklarını belirten Şengalli Ezidilerin ileri gelenleri Avrupa’daki Ezidilere biraz da kırgın;
“Çadır kente gelip bol bol fotoğrafımızı çekiyorlar. Fakat hiçbir sorunumuzu da paylaşmadan aramızdan ayrılan Almanya’daki bazı Ezidi kardeşlerimize tepkiliyiz. Burada yaşayan insanlar kadar bize yardım eli uzatmadılar.”
Çadır kentteki bir grup Ezidiye bir dokun, bin ah işit. Dertlerini anlattıkça gözyaşlarını da silmeden edemiyorlar. İşte bir grup Ezidinin görüşü;
“Buraya sığınabilmişsek kuşkusuz en büyük yardım Belediye’nin. Ardından da sivil toplum örgütlerinindir. Yıllardır Avrupa’da yaşayan bazı Ezidiler, içinde bulunduğumuz manzara karşısında psikolojilerinin bozulduğunu, daha fazla dayanamayacaklarını söyleyip birkaç gün kalıp buradan ayrılıyorlar. Avrupa’daki Ezidi kardeşlerimiz sorunlarımıza böyle mesafeli davranacaklarsa vay halimize. Avrupa’ya bile gitmemizi istemiyorlar. Fakat bizi de sorunlar için de bırakıyorlar…”



ÇADIR KENTİN BEBEKLERİ…
Yaklaşık 1.5 aydır yerleştikleri Uğurca (Qorix) köyünde doğum yapan bazı Ezidi kadınları, yardımseverlik örneğini gösteren Batman ve sığındıkları Uğurca köyünün adını yeni doğan bebeklerine vermeyi uygun görmüş.
Batman’a gelirken yolda doğum yapan beş çocuk annesi Sabre Curdi;
“Zorlu bir yolculuk yaptım. İkisi erkek toplam beş çocuğum var. Hamileydim. Yolda gördüğüm PYD’liler, kız olursa bebeğe ‘Zilan’ adını vermesini istediler. Yeni doğan kızımın adını Zilan ile oturduğumuz köy olan Uğurca’nın adını vermeyi uygun gördüm” diyordu. 
Çadır kentte doğum yapan Azize Celal, erkek çocuğuna ‘Batman’, Seve Osman, Kız çocuğuna ‘Rojin Batman’, Meyan Berhan da erkek çocuğuna ‘Batman’, Halide Xuda da erkek çocuğuna ‘Uğurca’ ve Güle Mike ise tek erkek çocuğuna ‘Kanivar Batman’ adını vermiş.
Ezidilerin sıkıntılı ve mutlu günlerinde de yanlarında olan Batman Belediyesi yeni doğan çocuklara birer çeyrek altın hediyesi ise Ezidi aileleri mutlu etmiş. Ezidi kadınlar, Belediye’nin jestine teşekkür etmeden sözlerini bitirmiyorlar.

“ARAPLAR İÇİNDE YAŞAYAMAYIZ”
Yaşı 60’a yaklaşan 10 çocuk annesi Xate Sibaol, bundan böyle bir dakika bile Araplar içinde yaşamak istemediğini söylüyordu;
“Çadır kentte eksiklikler olsa da burada mutluyuz. Çünkü tüm Ezidiler bir arada olduğu için çok rahatız. Bir daha da Irak’a dönüp Arapların içinde yaşamak istemiyoruz. Orada yalnız bırakıldık, başımıza gelmeyen kalmadı. Yakınlarımızın kızları ve kadınları IŞİD’in elinde. Bir daha oraya dönmemiz çok zor. Geldiğimiz bu topraklarda herkes kapılarını bize açtı. Önümüz kış. Burada kış şartları nasıl geçer bilemeyiz. Fakat şimdilik idare ettiğimiz çadırlarda kışı geçirmek biraz zor olacak. Çoluk-çocuğumuz üşümesin diye çadır yerine konteynır istiyoruz. Çadır kentte doktor sayısının arttırılmasını talep ediyoruz.”

ÇADIR KENTİN EN YAŞLI EZİDİSİ…
Uğurca (Qorix) köyündeki çadır kentin en yaşlı Ezidisi ise 92 yaşındaki Elyas Xoşo. 14 kişilik Xoşo ailesi, Şengal bölgesinin Sinone kasabasından Batman’a yerleşmiş. 15 gün süreyle Belediye halk evinde kaldıktan sonra çadır kente sığındıklarını anlatan 40 yaşındaki Birkat Elyas, 92 yaşındaki babası Elyas Xoşo’nun, sağlık sorunlarına dikkat çekiyor;
“Babam IŞİD saldırısından önce sağlıklıydı, ayaktaydı. Şengal bölgesinde olup bitenler bir an da o’nu yıktı. Birden çöktü. Yolculukta onu sırtımızda taşıyarak buraya getirdik. İlerleyen yaşı nedeniyle ameliyat masasına yatıramıyoruz, çadır kent dışına çıkaramıyoruz.”
“EZİDİ ÇOCUKLARA OKUL GEREK”
Çadır kentte okuma çağında 350 çocuk var. Zamanlarının büyük bölümünü kampın içinde oynayarak geçiren Ezidi çocuklara okul açılmasının şart olduğunu dile getiren Uğurca köyü eski muhtarı Yusuf Tağay, anlatıyor;
“İlkokul ve ortaokulda okuması gereken 350 çocuğumuz bulunuyor. Şengal bölgesinde eğitim yuvalarına giden çocuklar maalesef yerleştikleri köyümüzde okul yokluğundan henüz eğitimle buluşmadılar. En azından çadır kent içinde bir eğitim yuvasının açılmasını istiyoruz. Çocuklar eğitimsiz kalmasın. Suriyeli sığınmacıların Batman merkezde üç eğitim yuvası var. Neden çadır kentte Ezidi çocukların okulu olmasın?”



ÇADIR KENTTE YAŞAM
Sığındıkları çadır kentte tüm olumsuzluklara rağmen yaşama sarılan Ezidiler, savaşın olduğu coğrafyadan birkaç kilometrede olsa uzak kalmanın sevincini yaşıyor.
Çadırların önünde iskambil kağıtları ellerinde oynayan bir grup orta yaşlı Ezidiler de var. Fotoğraflarının çekildiğini fark eden Ezidiler, gülümsüyor;
“Günümüzün çoğu çadır kentte geçiyor. Zaman geçirmek için gençlerle bazen elli iki oynuyoruz. Şengal bölgesindeki o olumsuzlukları az da olsa unutmak istiyoruz.”
Kimi Ezidi genci çadır önünde saç tıraşı oluyor. Bazı Ezidi berberler haftalık saç tıraşı yapıyor. Kadınlar çamaşır yıkıyor. Batman Belediyesi temizlik aracının çadır kente girdiğini fark eden Ezidi gençler, temizlik kampanyasına katılıp ‘şimdi temizlik zamanı’ diyor.
Savaştan kaçıp Uğurca köyündeki çadır kentte yeni bir hayatla buluşan Ezidiler, yaşama tutunmayı başarmış…

Editör: TE Bilişim